Aktualności

Maj w Zawierciu i okolicach 1857-1936 (część 2)

Rok 1857

Doniesienia. Kopalnia wapna czystoskalistego i w robotach dającego się bardzo korzystnie użyć, jest zaraz do wydzierżawienia we wsi Rudniki, o 3,5 wiorst drogi od stacji Kolei Żelaznej Zawiercie oddalonej; o co wprost z dziedzicem dóbr na miejscu można się ułożyć, a gatunek wapna na próbę w Warszawie złożony, widzieć go można przy ulicy Nowolipie pod nr 217, niedaleko Budnika, gdzie mający chęć do dzierżawy tej kopalni poweźmie bliższą informację; Ignacy Stróż wskaże osobę.
Kurier Warszawski nr 125, 4.(16.)05.1857 r.

Rok 1859

Zarząd Okręgu Pocztowego Królestwa Polskiego podaje do powszechnej wiadomości, że na trakcie pomiędzy stacjami pocztowymi w Żarnowcu i Wolbromiu, obok istniejącego dotychczas biegu poczty wózkowej dwa razy w tygodniu, zaprowadzony został odwóz takiejże poczty trzeci raz w tygodniu; oprócz tego wprost pomiędzy Żarnowcem i Pilicą urządzonym został bieg poczty wózkowej dwa razy w tygodniu z zastosowaniem do poczt kursujących pomiędzy Miechowem i Zawierciem, leżącym na Kolei Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej.
Z upoważnienia naczelnika okręgu radca zarządu Grzecznarowski
Naczelnik Sekcji, A. Adamski
Gazeta Warszawska nr 131, 6.(18.)05.1859 r.

Rok 1882

W Zawierciu nastąpiło dnia 23 kwietnia poświęcenie i otwarcie nowego szpitala wzniesionego z funduszu ofiarowanego przez p. Ginsberga. Gmach szpitalny, na 38 etatowych łóżek, zbudowany jest według najnowszych ulepszeń. Poczyniono już starania, aby przy nowym tym zakładzie dobroczynnym osadzić szarytki.
Gazeta Warszawska nr 102, 27.04.(9.05.)1882 r.

Rok 1888

Ogólne zebranie Towarzystwa Akcyjnego „Zawiercie”. W dniu 5 bieżącego miesiąca o godzinie 2 po południu, pod przewodnictwem Karola hr. Zamoyskiego, odbyło się posiedzenie ogólnego zebrania akcjonariuszów towarzystwa akcyjnego tkalni i blicharni pod firmą „Zawiercie”. Ze sprawozdania złożonego na tym zebraniu dowiadujemy się, że kapitał zakładowy Towarzystwa wynosi 2 250 000 rub., kapitał zasobowy obecnie doszedł już do 446 rub. 68 kop., fundusze rezerwowane na amortyzację i renowację wynoszą 1 358 840 rub. 45 kop., specjalna zaś rezerwa 76 000 rub. Z wykazanej w sprawozdaniu dywidendy za rok 1887, wynoszącej 12%, zebranie postanowiło wypłacić akcjonariuszom, resztę zaś zatrzymać na rezerwę specjalną. Towarzystwo obecnie ma rozwinąć swą działalność i w tym celu wypuszczone być mają obligacje na 1 125 000 rub. oraz uskuteczniona będzie emisja nowych akcji w takiejże ilości. Na sobotnim posiedzeniu odbyły się też wybory na miejsce członków wychodzących z zarządu oraz całego składu komisji rewizyjnej. Wszyscy członkowie ponownie wybrani zostali. Mianowicie powołano do ponownego pełnienia obowiązków prezesa zarządu Karola hr. Zamoyskiego, na członka zarządu p. Adolfa Ginsberga. Na członków komisji rewizyjnej: pp. Jana Zielińskiego, Jana Kręckiego i Juliusza Ginsberga. Dodać tu może nie zawadzi, że zakłady w Zawierciu prowadzone są wzorowo i ze szczególną starannością o los robotników w nich zajętych. Towarzystwo własnym kosztem utrzymuje szpital, szkoły, ochronę, zaprowadziło kasę przezorności i pomocy, straż ogniową itp.
Gazeta Warszawska nr 121, 7.05.1888 r.

Rok 1909

Ożywienie w ruchu budowlanym. Ruch budowlany ożywiać się zaczyna na prowincji. W Zawierciu zapanowała, jak donosi „Kurier Zagłębiowski”, wprost gorączka budowlana. Przedsiębiorcy przystąpili do budowy od razu kilkudziesięciu domów, wskutek czego ceny na materiały budowlane poszły znacznie w górę.
Głos Warszawski nr 146, 29.05.1909 r.

Rok 1916

Trąba powietrzna. „Gazeta Polska” donosi: między Zawierciem a Ogrodzieńcem dnia 5 bm. przeszła o godzinie 3 po południu tak straszna trąba powietrzna, że zburzyła 5 domów mieszkalnych i 2 stodoły. Na szczęście w domach nie było podówczas ludzi. „Trąba” przeszła podczas zupełnie pogodnego nieba.
Postęp nr 121, 27.05. 1916 r.

Rok 1926

Demonstracje komunistyczne w Zagłębiu. (…) Próba rozruchów komunistycznych odbyła się w Grodźcu, na Kazimierzu, w Dąbrowie na Florze, w Miłowicach i na „Saturnie”. Lepiej się powiodło komunistom w Zawierciu, gdzie zatrzymano prace w większości fabryk. Sformowano też tu pochód, z którym się połączył drugi z Ogrodzieńca. Ponieważ policja nie puściła pochodu na dworzec, przeto zebrał on się na rynku. „Tu – jak pisze „Iskra” – przygodni mówcy wygłosili przemówienia, w trakcie których wznoszono najróżnorodniejsze okrzyki na cześć Rosji sowieckiej i inne antypaństwowe hasła [oraz] równie dziwnie w tym nastroju brzmiące okrzyki na część marszałka Piłsudskiego”.
Lech. Gazeta Gnieźnieńska nr 117, 22.05.1926 r.

Rok 1927

Strajk w Zagłębiu Dąbrowskim. (…) Istotnie dziś rano wybuchł w Zagłębiu Dąbrowskim, a więc w Sosnowcu, Zawierciu, Dąbrowie Górniczej i Częstochowie strajk wszystkich robotników zajętych w hutach i walcowniach, z wyjątkiem huty Huldczyńskiego w Sosnowcu, która pracuje. Strajkuje ogółem 10-12 000 robotników metalowych. Panuje przekonanie, że strajk będzie szybko zlikwidowany.
Goniec Wielkopolski nr 119, 25.05.1927 r.

Rok 1933

Dom Rezerwisty w Zawierciu. W Zawierciu odbyta się podniosła uroczystość poświęcenia kamienia węgielnego Domu Rezerwisty im. kpt. Żwirki i inż. Wigury.
Nowiny Codzienne nr 141, 11.05.1933 r.

O zakłócenie manifestacji ku czci p. prezydenta. Sędzia śledczy w Zawierciu prowadzi dochodzenie w sprawie zakłócenia manifestacji ku czci prezydenta, urządzonej po jego wyborze na terenie gminy Poręba. W czasie manifestacji, gdy wznoszono okrzyki na cześć prezydenta, kilka osób krzyknęło: „Niech żyją więźniowie brzescy!”. Jednego ze sprawców zakłócenia manifestacji, niejakiego Kazimierza Wątora, zdołano zatrzymać. Został on pociągnięty do odpowiedzialności karnej.
Nowiny Codzienne nr 151, 20.05.1933 r.

Rok 1935

Zapowiedź. Podaje się do ogólnej wiadomości, że 1) nieżonaty Czesław Jan Bulski, ślusarz, zamieszkały w Gdyni przy ulicy Morskiej nr 15, przedtem w Zawierciu, syn Stanisława Bulskiego, robotnika, i jego żony Aleksandry z domu Zytkowskiej, zamieszkałych w Zawierciu; 2) niezamężna Balbina Bojda, bez zawodu, zamieszkała w Gdyni przy ulicy Morskiej 15, przedtem w Zawiercia, córka Jana Bojdy, robotnika zmarłego i zamieszkałego w Zawierciu i jego żony Baliny z domu Strzeleckiej, zamieszkałej w Zawierciu – chcą zawrzeć związek małżeński. Obwieszczenie zapowiedzi nastąpi w Gdyni i w „Ilustrowanym Kurierze Codziennym” w Krakowie.
Gdynia, dnia 17 maja 1931 roku. Urzędnik stanu cywilnego Reinhardt.
Ilustrowany Kurier Codzienny nr 139, 21.04.1935 r.

Rok 1936

Zawiercie. Żydzi pobili Polaka. W godzinach popołudniowych przechodzącego ul. Górnośląską pana Stanisława Paulewicza zaczepiło kilku Żydów, m.in. Abram i Józef Dancygierowie, oraz Rachela Haberman (wszyscy zamieszkali przy ul. Górnośląskiej 19), i po wciągnięciu go do jednej z bram dotkliwie go pobili. W pobiciu bezbronnego Polaka brała udział falanga żydowska. Dzięki energicznej postawie kilku przechodniów Polaków, których wydobywające się z poza bramy krzyki zaintrygowały i którzy przyszli w porę z sukursem ofierze żydowskich udręczeń, oraz dzięki policji, która na czas zajście zlikwidowała, p. Paulewicz wyszedł z ręki rozwydrzonych Żydów bez większych obrażeń cielesnych.
Warszawski Dziennik Narodowy 22.05.1936 r.

Informacje wyszukał i przygotował Jerzy A. Maciążek

Dokonano poprawek pisowni według obecnych wzorców, zostawiając bez zmian tylko ciekawe archaizmy, np. „zawiercki” zamiast „zawierciański”.

Poprzednią część wydarzeń z maja można przeczytać pod tym adresem: dawne-zawiercie.pl/maj

Tekst pierwotnie ukazał sie na portalu dawne-zawiercie.pl