Aktualności

Historia i współczesność kościoła p.w. Trójcy Przenajświętszej w Zawierciu- Skarżycach

Losy parafii, którą mam zamiar teraz opisać od zawsze były niezwykle silnie związane z kościołem św. Mikołaja BW w Zawierciu-Kromołowie. Mowa tu oczywiście o świątyni p.w. Trójcy przenajświętszej w Zawierciu- Skarżycach. Ten zacny stary kościół podobnie jak i jego „protoplasta” z Kromołowa, są strażnikami pamięci o dawnych dniach zawierciańskiej ziemi. Dlatego też ważne jest, aby nie zapomnieć o tak wspaniałej perle w naszym narodowym skarbcu.

Początki istnienia...

Szukając początków parafii musimy się cofnąć do okresu reformacji. Nieopodal wieży strażniczej w Skarżycach stała kaplica, a jej kapelanem był mstowski zakonnik ojciec Bartłomiej, który dzielnie wspierał proboszcza kromołowskiego zwłaszcza w okresie świąt i uroczystości odbywających się w kościele św. Mikołaja BW.  Sami zaś właściciele Kromołowa ród Bonerów stopniowo zakorzeniali się w kalwinizm. Widząc to właściciel wsi Skarżyce, Wojciech Giebułtowski herbu „Lis”, pełniący funkcję sekretarza królewskiego, kazał wybudować dla katolików kościół ku czci Trójcy przenajświętszej.

Kościół miał z początku spełniać jedynie funkcję filii świątyni kromołowskiej. Parafia została erygowana 10 czerwca 1616 r. przez ks. bp krakowskiego Piotra Tylickiego. Dołączono do niej także wsie Morsko, Dupice (obecnie Piaseczno) oraz Żerkowice. Już wcześniej w roku 1598 konsekrowano dużą kaplice pełniącą funkcję kościoła. Następna jej konsekracja po przebudowie i dodaniu trzech kaplic miała miejsce w 1678r. a dokonał jej ks. bp. Sufragan krakowski Mikołaj Obarski.

Czar zabytków...

Już sama bryła kościoła jest bardzo interesująca. Szczególną wymowę mają trzy okrągłe kaplice od strony wschodniej symbolizujące Trójjedynego Boga. Wyniosła wieża jest wyposażona w otwory strzelnicze. Główny ołtarz znajduje się w środkowej kaplicy, największej ze wszystkich. Natomiast w przyległych znajdują się XVII wieczne obrazy Narodzenia pańskiego i pokłonu Pasterzy oraz obraz Jana Chrzściciela. Z tego samego okresu pochodzi także obraz Trójcy Świętej w ołtarzu głównym, wykonanym w stylu klasycystycznym z drzewa z bogatymi złoceniami.

W nawie kościoła uwagę przykuwają piękna barokowa ambona oraz dwa klasycystyczne ołtarze w kształcie sarkofagów. Po lewej stronie podziwiać można obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem, będący kopią starożytnego obrazu „Salus popluli Romani”, czyli „Ocalenie ludu rzymskiego”. Po prawej stronie natomiast znajduje się ołtarz i obraz patrona parafii św. Floriana. W górze Archanioł Michał. Uroczystości ku czci patrona strażaków są ważnym wydarzeniem w życiu parafii; odbywają się one w pierwszą niedzielę maja, wtedy to do Skarżyc przybywają pielgrzymki strażackie z okolicznych miejscowości.

W skarbcu kościoła znajdują się najstarsze ołowiane lichtarze noszące inicjały i herb „Abdank” ks. Jana Rudzkiego proboszcza parafii w latach 1766-1812. Do znajdujących się tam pamiątek należy wymienić:
-  monstrancję ozdobioną promieniami, gronami winogrona i korona;
-  kielich z napisem „Ten kielich nakładem ks. J. Rudzkiego, plebana skarżyckiego – przerobiony i pozłocony roku 1777” ;
-  puszkę pochodzącą z XVII w. w koszulce srebrnej;
-  ornaty XVII i XVIII wieczne posiadające bogatą symbolikę.

Powojenne losy kościoła...

Czas zaborów i wojen bardzo odbił się na stanie świątyni. Wszystkie historyczne zawieruchy sprawiły, że kościół wymagał gruntownego remontu. Odnowa Kościoła została zapoczątkowana przez ks. Alfonsa Niedermana (1935-71). To dzięki niemu dokonano remontu wieży i pokryto dach blachą. Oczyszczenia świątyni podjął się ks. Henryk Wysowski (1791-1980), wg Koncepcji  inż. Arch. Stanisława Pośpieszalskiego. Kontynuatorami tych prac byli księża Józef Duda (1980-1982) i Wiktor Tamzik (1982-1988).

W 1997 r. ks. proboszcz Mirosław Sikora odnalazł obraz Matki Boskiej Skarżyckiej w ołtarzu głównym pod obrazem Trójcy Przenajświętszej. Odnalezione dzieło jeszcze w tym samym roku zostało odnowione w Częstochowie. Jego renowacji dokonała Grażyna Łazarowicz, historyk sztuki. Obecny proboszcz i kustosz świątyni ks. Stanisław Wybański zbudował przy kościele polową kapliczkę z kopią Cudownego Obrazu Matki Boskiej Skarżyckiej. Opracował też i wydał publikację „Nabożeństwo do Matki Boskiej Skarżyckiej”(1999 r.). Jest także kompozytorem wielu pieśni maryjnych do słów papieża Jana Pawła II.

Kościół parafialny p.w. Trójcy Przenajświętszej w Zawierciu- Skarżycach, został ustanowiony przez księdza arcybiskupa metropolitę częstochowskiego Stanisława Nowaka dekretem z 15 sierpnia 1999 r. Sanktuarium Najświętszej Marii Panny Skarżyckiej. Doroczna Jej uroczystość obchodzona jest 5 sierpnia, a pierwszej z nich przewodniczył ks. bp prof. Antoni Długosz.

Działalność duszpasterska w Sanktuarium w XXI w.

Kościół św. Trójcy jest ważnym ośrodkiem kulturalno-religijnym regionu. Szczególne znaczenie zwłaszcza dla młodzieży ma znajdujący się w Skarżycach ośrodek oazowy z św. Krzyżem w nazwie. Istnieje on tam już od lat 80. ubiegłego wieku. Co roku w okresie wakacji młodzi ludzie skupieni w Ruchu Światło-Życie, przyjeżdżają w to miejsce aby wspólnie przez trzy tygodnie poświęcić swój czas Panu Bogu i medytacji Pisma Św., ale także poznawaniu swego powołania życiowego i pracy w grupie w chrześcijańskiej atmosferze. 21 lutego 2008 ks. abp Stanisław Nowak poświęcił w ośrodku kaplicę.

Ważna dla parafii jest niewątpliwie społeczność strażacka. 09.05.2007r. w czasie Dnia Strażaka i 15. lecia PSP w Zawierciu, ks. proboszcz Stanisław Wybański został wyróżniony Złotą Odznaką Honorowa za zasługi dla Województwa Śląskiego, a Rzymsko-katolicka Parafia Trójcy Przenajświętszej otrzymała List gratulacyjny i okolicznościowy ryngraf. Natomiast 19.08.2007 r. miał miejsce jubileusz 80. lecia OSP w Morsku. Uroczystej Mszy św. Przewodniczył ks. Wybański, a kazanie wygłosił ks. dr Jan Koclęga.

W parafii organizowane są też doroczne pielgrzymki strażaków powiatu zawierciańskiego. Poza tym pątnicy wyruszają na szlak do Lichenia, Mariazel czy Medugorie.

Jak przystało na nowoczesną parafię nie obca jest jej także kultura i media. 31.10-03.11.2007 r. w TVP3 i w TVN emitowane były programy sanktuarium skarżyckim i Jurze Krakowsko-Częstochowskiej, wypowiedzi udzielał miejscowy proboszcz. Natomiast 04.11. tego roku odbył się koncert „Zaduszki Skarżyckie” w  wykonaniu artystów „Piwnicy” z Krakowa.

Kościół p.w. Trójcy Przenajświętszej to jednak przede wszystkim miejsce dla pokrzepienia duszy, zarówno dla świeckich jak i dla kapłanów tutejszych dekanatów. W tym miejscu tradycja i nowoczesność uzupełniają się wzajemnie tak jak i cały Kościół trwały w Ewangelii i zmienny w otaczającej Go rzeczywistości. Tak jak i przed kilkoma wiekami tak i teraz jest jednym z najwspanialszych klejnotów w koronie naszego Białego Orła.