Aktualności

PALeta szans – perspektywą aktywnej integracji społecznej

Zwrócenie uwagi na problemy społeczne i przybliżenie zwłaszcza tych, które dotykają konkretnych środowisk. Kształtowanie demokratycznego ładu poprzez aktywizowanie lokalnej społeczności, ze szczególnym uwzględnieniem  grup zagrożonych wykluczeniem. Wspieranie i wzmacnianie potencjału społecznego oraz tworzenie warunków sprzyjających temu celowi. To możliwości, które dają mieszkańcom miasta projekty realizowane przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Zawierciu.

Życie ludzkie odbywa się w ramach więzi społecznych, we względnie trwałych zależnościach i stosunkach. Nas wszystkich, mieszkających na terenie Zawiercia, łączy taka specyficzna więź. Dzięki niej stajemy się społecznością lokalną, zintegrowaną wokół podobnych spraw – wspólne wartości, sposób postępowania, sukcesy, porażki i problemy. Szczególnie te ostatnie mogą być czynnikami, które bardzo silnie nas zespalają. Aby je rozwiązywać lub minimalizować, powołuje się  szereg instytucji, które inicjować mają  działania o charakterze kulturalnym i wychowawczym, a przede wszystkim właśnie integracyjnym. Zawierciański MOPS zajmuje się realizacją tego typu projektów. I choć wydaje się, że ludzie rzadko identyfikują się z inicjatywami, które pochodzą z zewnątrz i są w pewien sposób narzucone, to ta szczególna grupa osób dąży do rozwoju, który miałby przede wszystkim stać się furtką do działania, współpracy, kontaktów z innymi. Takie m.in. są cele programu „Promocja aktywnej integracji społecznej na terenie miasta Zawiercie”, który MOPS realizuje już od czerwca 2008 roku. W ostatnich miesiącach natomiast szczególną uwagę skupia na mieszkańcach dzielnicy Szymańskiego, którym oferuje się „PALetę szans”. Skrót PAL w nazwie oznacza Program Aktywności Lokalnej. Program jest częścią projektu „Promocja aktywnej integracji społecznej na terenie miasta Zawiercie”, realizowanego przez MOPS. Współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach „Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, priorytet VII – Promocja Integracji Społecznej” i nawiązujący do „Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych gminy Zawiercie na lata 2007-2013”.Rekrutacja do Programu miała miejsce w sierpniu i wrześniu 2010 r. podczas rozmów potencjalnych uczestników z inicjatorami projektu. Na siedzibę PAL wybrano budynek przy ulicy Bohaterów Westerplatte. Inicjatorami podejmowanych działań są Jerzy Radosz – koordynator programu oraz Michał Janusz – animator społeczności lokalnej, którzy widzą w mieszkańcach osiedla ogromny potencjał. – „Naszym celem jest  zmotywowanie mieszkańców, by dążyli do  zmiany wizerunku swojego osiedla, by podejmowali samodzielne działania, by poprawili warunki życia i nie ulegali procesowi marginalizacji. Uczestnicy PAL są chętni do współpracy, co widać już od pierwszych dni naszej działalności. Dlatego wierzymy, że wsparcie z zewnątrz będzie dla nich niezwykle cenne, że da im siłę, zapał do działania” – podkreślają zgodnie panowie.Przeprowadzona w latach 2006 i 2007 „Diagnoza problemów społecznych w gminie Zawiercie” wykazała, że z ogółu mieszkańców objętych wsparciem, największy wskaźnik osób wykluczonych występuje właśnie w tej lokalizacji. Zebrane dane mówią, że środowisko to wymaga zarówno szczególnego dowartościowania, jak i zmotywowania do poprawy stosunków rodzinnych, sąsiedzkich, nawyków wychowawczych, a także  podjęcia działań w sferze społecznej, edukacyjnej, sportowej czy kulturalnej. Zwrócono również uwagę na poprawę jakości życia na terenie osiedla i poprawę jego krajobrazu i wizerunku. – „Zakłada się coroczne zatrudnienie co najmniej dwóch uczestników projektu w Zakładzie Gospodarki Mieszkaniowej w ramach prac społecznie użytecznych. Będą one wykonywać prace porządkowo-gospodarcze na terenie dzielnicy. W roku 2010 zostały zatrudnione  dwie osoby na okres od września do grudnia. Planuje się, aby w przyszłym roku osoby te pracowały także na rzecz  zmian w  najbardziej zaniedbanych i niewykorzystanych obszarach osiedla” – informuje Jerzy Radosz.Możliwości, jakie daje PAL, jest mnóstwo. To, co już zostało pomyślnie zrobione lub jest w trakcie realizacji, przyniosło szybkie efekty. – „Od września rozpoczęły się spotkania grupy samopomocowej – tematyka spotkań jest dostosowywana do potrzeb zasygnalizowanych przez uczestników. Od października realizowane są treningi kompetencji i umiejętności społecznych, wzbogacone o warsztaty artystyczne, w których biorą udział rodzice z dziećmi – tematyka ukierunkowana jest na kształtowanie umiejętności wychowawczych, wzmacnianie więzi rodzinnych, kreatywnego spędzania czasu wolnego. 6 listopada uczestnicy PAL brali udział w wyjazdowych treningach kompetencji i umiejętności społecznych, które przy współpracy z Centrum Inicjatyw Lokalnych odbyły się w Centrum Rozrywki Jura w Ogrodzieńcu. Rodzice uczestniczyli w warsztatach, na których zdobywali wiedzę na temat rozwoju i wychowania dzieci,  młodzież aktywnie spędzała czas na zajęciach teatralnych i warsztatach bębniarskich, natomiast najmłodsi uczestnicy brali udział w zajęciach plastycznych” – dodaje p. Radosz.Odpowiedzialni za podjęte działania podkreślają, że głównym założeniem Programu Aktywności  Lokalnej jest włączenie osób wykluczonych w aktywne życie społeczne i nabranie przez nie wiary we własne możliwości. – „W każdy wtorek między 15 a 18 osiedlowa młodzież spędza wolny czas rozgrywając mecze tenisa stołowego, a od 13 listopada mieszkańcy mogą korzystać z osiedlowego punktu dostępu do Internetu, wyposażonego w 2 zestawy komputerowe. Również we wtorek w siedzibie Programu Aktywności Lokalnej dyżury pełni radca prawny i psycholog” – wylicza Michał Janusz. Dodaje też: „Będziemy również starać się organizować imprezy turystyczne i prowadzić rozmowy w sprawie udostępniania nam obiektów sportowych na terenie miasta. Pomoc będzie też można otrzymać w sprawach poważniejszych. Od listopada do grudnia w siedzibie PAL można uzyskać pomoc psychologa i prawnika. Od 13 listopada rozpoczęły się treningi w zakresie podstawowych umiejętności obsługi komputera”. Inicjatorzy PAL-u zauważają potencjał, który drzemie w mieszkańcach zaniedbanego osiedla i rokują duże nadzieje na samodzielność i aktywność w rozwiązywaniu problemów społecznych. Mówią „stop” anonimowości i chcą radykalnie zmienić wizerunek osiedla. Są otwarci na wszelkie pomysły, z którymi przychodzą do nich mieszkańcy, chcą ich wspierać, podpowiadać, jak radzić sobie zarówno z małymi, codziennymi problemami, jak i z tymi większymi, które wymagają większego zaangażowania. A ludzie z uśmiechem podkreślają: „Jesteśmy zadowoleni ze zmian, które mają szansę na stałe zaistnieć na naszym osiedlu. Staramy się i jesteśmy wdzięczni. Widzimy przyszłość w jaśniejszych barwach”. Jednym z założeń Programu jest również integracja ludzi w obrębie osiedla, aby pomóc im wyjść z cienia i zaprzestać ciągłemu spychaniu na margines. W tym celu wyłonieni zostaną lokalni liderzy, a mieszkańcom przypisane będą nowe role społeczne. Ważne jest też w tym kontekście przeciwdziałanie demoralizacji dzieci i młodzieży. Dlatego szczególną uwagę planuje się zwrócić na rodziny, w których zaobserwowano problemy opiekuńczo-wychowawcze.Aby uniknąć błędów, zakłada się bieżące monitorowanie zmian ilościowych i jakościowych, jakie pojawiać się będą podczas realizacji projektu, zaplanowanego na lata 2010-2013. Nad całością czuwać będą wspólnie panowie Jerzy i Michał. Do ich zadań należy współpraca i zapewnienie stałego kontaktu między mieszkańcami a osobami zaangażowanymi w realizację projektu, przygotowanie materiałów promocyjnych, ankiet, dokumentów, zapewnienie niezbędnego wyposażenia i nadzór nad spotkaniami, imprezami, badaniami czy dyskusjami.  Pamiętajmy też, że skuteczność w rozwiązywaniu problemów społeczności lokalnych nie możemy oddzielać od działalności instytucji, firm oraz organizacji funkcjonujących w obrębie miasta. Ich współpraca i pomoc są niezmiernie cenne. Każdy z nas może zdobyć się na wyciągnięcie pomocnej dłoni w stronę tych, którzy naprawdę tego potrzebują.
 
Artykuł archiwalny rozmowa Eweliny Bednarz z Programem Aktywnej Lokalnej PALeta Szans Zawiercie, ul. Westerplatte 2, tel. /32/ 6449322; /32/ 6722134 wew. 35., paletaszans@mopszawiercie.pl

Zawiercianin Nr 4 (6) Zima 2010