Aktualności

Wodnym szlakiem po Jurze

Jura Krakowsko – Częstochowska kojarzona jest głównie z wapiennymi ostańcami i średniowiecznymi warowniami. Jednak ta kraina ma do zaoferowania zwiedzającym o wiele więcej. Dla niektórych będzie pewnie zaskoczeniem fakt, że na mapie Jury znajduje się też wiele ciekawych punktów związanych z atrakcjami wodnymi: źródła, uroczyska, wodospady, spływy kajakowe, stawy, zalewy … można by wymieniać jeszcze długo.

Większości turystom odwiedzającym Jurę, dobrze znane jest źródło Warty znajdujące się w Kromołowie. Warto jednak skierować swoje kroki w stronę wsi Hutki-Kanki, by trafić na niezwykłej urody miejsce u podnóża Góry Chełm. To źródła rzeki Centuria, które od 2004 roku uznawane są za pomnik przyrody nieożywionej. Można tu podziwiać nie tylko unikatowy zespół zachowanych w stanie naturalnym wypływów wód podziemnych, ale także wspaniałą przyrodę.

 Swoje źródła na Jurze ma również jedna ze śląskich rzek – Czarna Przemsza (Bzów, dzielnica Zawiercia). Jej wody zasilają zbiornik Przeczyce, który istnieje od lat 60-tych XX wieku. Zalew powstał w celu zapobiegania powodziom, jako miejsce rekreacji oraz rezerwa wody dla elektrowni Łagisza. Długość zapory wynosi 805 m, a jej wysokość to 14 m. Wody zalewu kryją w sobie obronne fortyfikacje z czasów II wojny światowej. Zalew Przeczyce daje ogromne możliwości rekreacyjne, jest także rajem dla wędkarzy.

Jura w swojej turystycznej ofercie ma również coś dla amatorów smacznej ryby. W Złotym Potoku znajduje się najstarsza w Europie, bo licząca sobie ponad 120 lat, hodowla pstrąga tęczowego. Założył ją sam hrabia – Edward Raczyński – właściciel Złotego Potoku. Wykorzystał on w tym celu krystalicznie czyste źródła Elżbiety i Zygmunta, które dają początek rzece Wiercica. W Złotym Potoku warto na chwilę zatrzymać się również przy Stawie Amerykan. Pierwotnie nosił on nazwę Stawu Gorzkich Łez, którą nadał mu Zygmunt Krasiński, opłakując śmierć 4-letniej córki– Elżbiety. Nazwę zmieniono później na Amerykan, na cześć amerykańskiego senatora, który przywiózł tu zalęgową partię ikry pstrąga tęczowego. Staw jest wspaniałym miejscem rekreacji, gdzie odbywa się wiele imprez okolicznościowych: Jurajskie Lato Filmowe, Święto Pstrąga, konkursy w płukaniu złota czy zawody wędkarskie.

Na Jurze znajduje się również najmniejszy park krajobrazowy w Polsce (pow. 17 km²) – Park Krajobrazowy Stawki. Jego cechą charakterystyczną jest duża liczba stawów, strumieni, bagien. Występują tu również torfowiska i śródleśne łąki.

Zjawiskiem niezwykle rzadkim na Jurze są wodospady. Największy na tym terenie to Wodospad Szum (4 m wysokości) w Dolinie Będkowskiej. Z kolei w głębi Doliny Bolechowickiej płynie piękny dwustopniowy wodospad, tworzący niezwykle urocze kaskady. Paręset metrów dalej znajduje się kolejny, mniejszy wodospad, jednak tak samo wart zobaczenia.

Jurę można również zwiedzać z perspektywy kajaka. Trasa kajakiem po Warcie rozpoczyna się przy Bramie Mirowskiej w Częstochowie, biegnie przez Jaskrów do Mstowa, gdzie znajduje się meta na sztucznie utworzonym Zalewie Tasarskim. 

Zdjęcie w artykule pochodzi ze zbiorów Związku Gmin Jurajskich. Autor: Tomasz Gębuś 

Artykuł powstał w ramach zadania publicznego pn. Festyn rodzinny „Jura – region z tradycją”   współfinansowanego ze środków Województwa Śląskiego