Aktualności

Z cyklu "Prawa Sobota": Wada zakupionego produktu - gwarancja, czy reklamacja?

W zakupionym przedmiocie czy usłudze mogą się ujawnić wady – mogą one mieć charakter zarówno fizyczny, jak i prawny; te fizyczne zdarzają się zdecydowanie częściej, chodzi bowiem o brak pewnych właściwości produktu czy niezupełność. Drugie z nich to np. przypadki, kiedy rzecz jest przedmiotem praw osoby trzeciej, zwykle więc występują na rynku wtórnym.

Co do zasady, każda niezgodność towaru z umową może być dochodzona przez kupującego na zasadzie rękojmi – określonej w przepisach kodeksu cywilnego. Szczegółowe zasady procedury reklamacyjnej znajdują się w tekście ustawy, jednak istotnym dla niniejszych rozważań jest podmiot odpowiedzialny, którym w przypadku rękojmi jest sprzedawca. Kodeks ustala zasady, procedurę, terminy i inne kwestie przeprowadzania reklamacji; żadna strona umowy nie może ich zmienić, ponieważ porządek ustawowy jest obowiązkowy.

Często jednak wraz z zakupionym produktem otrzymujemy dokumenty gwarancyjne. Gwarancja to obok rękojmi także sposób dochodzenia praw. Jest to dobrowolne oświadczenie dotyczące jakości towaru złożone przez przedsiębiorcę, czyli gwaranta – gwarantem może być zarówno sprzedawca, jak i producent, czy też pośrednik. Gwarancja nie wyłącza, nie ogranicza ani nie zawiesza uprawnień kupującego wynikających z przepisów o rękojmi za wady rzeczy sprzedanej – takie zdanie powinno też znaleźć się w dokumencie. Czas jej trwania zależy od woli podmiotu zobowiązanego; jeśli w oświadczeniu nie znalazł się ten zapis należy przyjąć, że wynosi on 2 lata. Warunki oraz zakres odpowiedzialności zależą ściśle od woli gwaranta, może on zatem przewidzieć różne wyłączenia, w zakresie których konsumentowi nie będzie przysługiwało żadne uprawnienie.

Korzystniejsze dla konsumenta jest – co do zasady – postępowanie reklamacyjne, ponieważ, jak już wspomniano, warunki rękojmi są określone w przepisach prawa, których przedsiębiorca nie może w żadnym zakresie zmieniać na niekorzyść konsumenta. Wybór rękojmi daje konsumentowi większą pewność posiadanych uprawnień i ułatwia dochodzenie roszczeń od przedsiębiorcy. Inaczej jest w przypadku gwarancji: zakres odpowiedzialności przedsiębiorcy i uprawnienia konsumenta określa wówczas samodzielnie gwarant, więc mogą one być mniej korzystne od regulacji ustawowych związanych z rękojmią.

Z gwarancji warto skorzystać, jeżeli upłynął już termin odpowiedzialności sprzedawcy wynikający z rękojmi. Dotyczy to więc tylko gwarancji udzielonych na okres dłuższy niż 2 lata od dnia wydania towaru. W trakcie trwania rękojmi to konsument dokonuje wyboru, jaki środek zamierza podjąć. Ważne jest wtedy złożenie odpowiedniego pisma. Pamiętajmy, że reklamację składa się u sprzedawcy, a gwarancji udzielić może np. producent.

Można w takim przypadku potraktować sprzedawcę jako podmiot zobowiązany do przekazania roszczenia gwarantowi, ale też jako podmiot rękojmi. Nie ma on jednak prawa zmienić naszego żądania, tzn., jeśli uznamy, że naprawa czy wymiana przedmiotu powinna zostać dokonana w ramach rękojmi, sprzedawca nie może się od tego uchylić twierdząc, że to należy do obowiązków gwaranta. Taka praktyka jest niestety częsta i dlatego warto znać swoje prawa w tym zakresie. Reklamacja jest bardziej sformalizowana, zaś gwarancja – jak wynika z przepisów prawa – może mieć bardziej luźną formę. 

Zadanie publiczne jest finansowane ze środków powiatu zawierciańskiego