Aktualności

Zawiercie - czy leży naprawdę na Śląsku

Śląskie miasto Zawiercie. Takie stwierdzenie jeszcze kilkanaście lat temu trudno przechodziło komukolwiek przez gardło. Teraz o Zawierciu na Śląsku można usłyszeć codziennie. Radiowa Trójka donosi, że w Zawierciu na Śląsku zatrzymano sędziego piłkarskiego. Dokonała tego oczywiście śląska policja. Miejmy nadzieję, że byli to chociaż funkcjonariusze z Katowic. Takich kwiatków można znaleźć coraz więcej. Niestety nie tylko w mediach. Wśród młodych ludzi często da się usłyszeć „u nas na Śląsku”, gdy mówią właśnie o Zawierciu.

Ta szkodliwa i nieuprawniona zbitka słów „śląskie” i  „Zawiercie” wiąże się niewątpliwie z faktem powstania w 1999 r. województwa śląskiego. Od tej pory głównie z powodu lenistwa i niedouczenia dziennikarzy pojawia się w mediach bardzo często. Kwestią w tej chwili już drugorzędną jest czy uzasadniona jest nazwa województwa, jako że tylko niecałe 50% jego powierzchni stanowią tereny historycznego Górnego Śląska.

Jeśli Zawiercie nie leży na Śląsku, to gdzie? Zawiercie, a w zasadzie cały powiat są częścią historycznej Małopolski. Przynależność do Małopolski terenów zawierciańskiego jest oparta na wielowiekowej historii. Ziemia zawierciańska wchodziła w skład państwa pierwszych Piastów. Później w okresie rozbicia dzielnicowego, aż do czasów rozbiorów pozostawała częścią Księstwa Krakowskiego. W czasie rozbiorów leżała w granicach administracyjnych zaboru rosyjskiego. Po odzyskaniu niepodległości ziemia zawierciańska weszła w skład województwa kieleckiego.

Ziemia zawierciańska jako część Małopolski, na mapie z  XVII w., źródło: Wikipedia

W szerokim ujęciu powiat zawierciański stanowi część Zagłębia Dąbrowskiego. Trudno dziś jednak ocenić jak bardzo Zawiercianie utożsamiają się z Zagłębiem. Śmiem twierdzić że słabo, choć nie mam dostępu do żadnych badań potwierdzających tę opinię, jeśli w ogóle ktoś pokusił się je kiedykolwiek wykonać. Niezależnie od tego związki z Zagłębiem są widoczne na każdym polu i dużo mocniejsze od związków z miastami odległego geograficznie i kulturowo Śląska. O ile więc zasadne i uprawnione będzie stwierdzenie ”zagłębiowskie miasto Zawiercie”, to nigdy „śląskie miasto Zawiercie”.

Mapa województwa śląskiego z przebiegiem historycznej granicy między Śląskiem a Małopolską, żródło: Wikipedia.

Warto odwiedzić:

Forum Dla Zagłębia Dąbrowskiego