Aktualności

Pierwsze badania lokalnych społeczników!

Ukazał się raport podsumowujący pierwsze w dziejach powiatów zawierciańskiego i myszkowskiego badania organizacji pozarządowych (NGO). Wyłania się z nich bardzo ciekawy obraz lokalnych społeczników.

Centrum Inicjatyw Lokalnych (CIL) w ramach projektu „Zawierciański Inkubator Organizacji Pozarządowych” przeprowadziło w I połowie roku pionierskie badania socjologiczne. Objęły one aż 100 organizacji pozarządowych z terenu obu powiatów – wszystkie wypełniły obszerną ankietę, a 30 dodatkowo udzieliło wywiadów. Właśnie ukazała się publikacja pt. „Aktywność społeczna w powiatach zawierciańskim i myszkowskim. Raport z badań organizacji pozarządowych w roku 2011”.

Badania są częścią projektu CIL o nazwie „Zawierciański Inkubator Organizacji Pozarządowych”, który jest współfinansowany przez Unię Europejską środków ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Jego celem jest pomoc w rozwoju inicjatyw społecznych w powiatach zawierciańskim i myszkowskim.

Badania uznano za tym bardziej zasadne, że liczba NGO w obu powiatach jest statystycznie mniejsza niż przeciętnie w Polsce. W powiecie zawierciańskim na 10 tys. osób przypada jedynie 10 organizacji, natomiast w woj. śląskim wskaźnik ten wynosi 12,6 organizacji, zaś średnia dla Polski to aż 16 organizacji. Badaniu poddano m.in. takie tematy: zakres działalności, rodzaje aktywności, finanse oraz pozyskiwanie środków na działalność, członkostwo, zaplecze sprzętowe i biurowe, współpraca z samorządem, przedsiębiorcami, innymi organizacjami itp., problemy w prowadzeniu działalności.

Z badań płynie bardzo optymistyczny wniosek: w powiatach zawierciańskim i myszkowskim istnieje znaczna ilość autentycznych inicjatyw społecznych. Przeczy to spotykanej nierzadko tezie, iż tereny obu powiatów są swoistą „pustynią” społeczno-kulturalną. Wśród lokalnych organizacji pozarządowych dominują inicjatywy raczej młode pod względem stażu, ale zarazem nie nazbyt młode, czyli nie będące efektem „słomianego zapału”. Niemal 45% organizacji mówi o planach zwiększenia zakresu działań lub poszerzenia terytorialnego zasięgu aktywności (tylko nieco ponad 2% organizacji planuje ograniczać zasięg lub skalę działań).

Znaczna część organizacji bazuje wyłącznie na aktywności społecznej (nieodpłatnej) swoich liderów i działaczy, co świadczy o autentycznie społecznikowskim duchu, w dodatku ponad ¾ badanych organizacji deklaruje, iż głównym źródłem finansowania działań są składki członkowskie. Pozytywna jest także tendencja poprawy sytuacji finansowej organizacji w roku 2010 w porównaniu do poprzedniego: o niemal punkt procentowy wzrosła liczba organizacji stosunkowo zamożnych (roczny budżet w przedziale 150-500 tys. PLN), o kilka punktów procentowych wzrosła też liczba organizacji mających budżety co prawda niskie, ale jednak posiadające je w ogóle, a w dodatku znacznie, bo o niemal 7 punktów procentowych zmalała liczba organizacji, które jeszcze w roku 2009 nie posiadały żadnych środków.

Wśród negatywnych tendencji należy wymienić niedostateczną ocenę wsparcia uzyskiwanego przez organizacje od jednostek samorządu terytorialnego. Niepokojącym zjawiskiem jest zdiagnozowane mizerne zaplecze lokalowo-techniczno-sprzętowe. Wiele organizacji nie dysponuje nawet skromnymi siedzibami. Jeszcze gorzej wygląda kwestia zasobów sprzętowych – około połowa z nich nie dysponuje nawet komputerem, drukarką czy stałym dostępem do Internetu. Zaledwie połowa organizacji informuje o własnej aktywności za pomocą lokalnych portali internetowych czy prasy, a zaledwie ok. 40% tworzy plakaty czy ulotki informacyjne. Wśród innych problemów znajduje się niedobór nowych osób zainteresowanych działalnością w organizacji (mówi o tym ponad 56% ankietowanych). Prawie 35% organizacji ma problemy z prowadzeniem księgowości i/lub czynnościami o charakterze formalno-sprawozdawczym.

Takie i wiele innych ciekawych informacji o lokalnych społecznikach można znaleźć w raporcie Centrum Inicjatyw Lokalnych. Raport został przygotowany przez profesjonalnych socjologów, zawiera liczne dane liczbowe, wykresy, diagramy itp. Cały raport w wersji elektronicznej można pobrać pod tym adresem.